We wrześniu w artykule „Walczymy o lepszą pozycję mniejszościowych!” informowaliśmy o konsultacjach społecznych nad projektem zmiany Kodeksu spółek handlowych prowadzonych przez Ministerstwo Aktywów Państwowych.

W ramach tych konsultacji zabraliśmy głos, proponując wprowadzenie do obecnych przepisów rozwiązania pozwalającego wspólnikom mniejszościowym na wyjście ze spółki z o.o., w sytuacji gdy ich prawa są naruszane przez pozostałych wspólników lub zarząd spółki.

Ministerstwo krótko odpowiedziało na nasze uwagi, wskazując że zostaną one szerzej rozpatrzone w ramach osobnego projektu. Szczerze liczymy na dalsze działania ustawodawcy w tej sprawie. Może to poprawić sytuację wielu wspólników mniejszościowych spółek z o.o., w których prowadzone spory powodują brak możliwości korzystania z ich podstawowych uprawnień korporacyjnych.

To nie koniec naszych działań na rzecz wspólników mniejszościowych. Z początkiem przyszłego roku podejmiemy dalsze działania w tej sprawie, o czym będziemy Państwa na bieżąco informować.

Całość zebranych uwag do projektu ustawy oraz odniesienia ustawodawcy dostępne są na stronie Rządowego Centrum Legislacji

Kacper Chachurski

Kolejny raz chcemy wesprzeć wspólników mniejszościowych i jako Kancelaria PragmatIQ wzięliśmy udział w konsultacjach społecznych nad projektem zmiany KSH, w związku z wprowadzeniem tzw. prawa holdingowego.

Wykorzystując zdobyte doświadczenie i wiedzę, postanowiliśmy zabrać głos w prowadzonych konsultacjach i przygotowaliśmy Uwagi ogólne do projektu zmiany KSH, w których zaproponowaliśmy wprowadzenie mechanizmów pozwalających na wyjście ze spółki z o.o. pokrzywdzonych wspólników mniejszościowych. Projekt ustawy obejmuje obecnie jedynie możliwość wyjścia ze spółki przez wspólników w grupach spółek, co naszym zdaniem nie jest wystarczające.

Problem znany od lat

Od wielu lat w polskim prawie spółek zauważalny jest problem „uwięzienia” wspólników mniejszościowych w spółkach z o.o. – szczególnie w przypadkach, gdy pozostali wspólnicy większościowi działają na ich szkodę. Winny jest brak odpowiednich regulacji dotyczących wyjścia ze spółki z o.o. Taka sytuacja zastanawia tym bardziej, że przepisy dotyczące spółki akcyjnej oraz wchodzące za jakiś czas w życie przepisy regulujące prostą spółkę akcyjną takie rozwiązania przewidują. Przeczytaj również nasz artykuł Ustąpienie akcjonariusza z prostej spółka akcyjnej – nowa metoda na wyjście ze spółki

Za pośrednictwem naszych portali będziemy Państwa informować o postępie prowadzonych prac nad ustawą. Liczymy, że zaproponowane przez nas zmiany trafią do ustawy i „uwolnią” pokrzywdzonych mniejszościowych wspólników spółek z o.o. Ministerstwo Aktywów Państwowych ma 60 dni na przekazanie informacji na temat wyników konsultacji.

Kacper Chachurski

Zwyczajne zgromadzenie wspólników to moment, w którym wspólnicy spółki mogą dokonać oceny działań zarządu w poprzednim roku. Sprawdź, jak będąc wspólnikiem powinieneś przygotować się do zgromadzenia.

Zapoznaj się ze sprawozdaniem finansowym przed zgromadzeniem

Obowiązkiem spółki jest, aby najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem udostępnić wszystkim wspólnikom sprawozdanie finansowe i sprawozdanie zarządu z działalności oraz opinię biegłego rewidenta, jeśli sprawozdanie podlega badaniu. Dla wspólnika mniejszościowego, który nie ma bieżącego wpływu na działalność spółki, jest to dobry moment na analizę sytuacji finansowej spółki oraz przygotowanie się do zwyczajnego zgromadzenia.

Przed zgromadzeniem wspólnik powinien zapoznać się ze wskazanymi dokumentami i ocenić działania podejmowane przez zarząd w danym roku. Jeśli jakiekolwiek informacje zawarte w przedstawionych dokumentach budzą wątpliwości wspólnika, ma on prawo do uzyskania wyjaśnień w ramach „rozpatrzenia” tych dokumentów, co jest obowiązkowym elementem każdego zwyczajnego zgromadzenia wspólników.

Sprawdź, czy zgromadzenie zostało prawidłowo zwołane

Zaproszenie na zgromadzenie wspólników powinno zostać wysłane na co najmniej 2 tygodnie przed jego zaplanowanym terminem. Zwołanie zgromadzenia z naruszeniem wskazanego terminu może być podstawą do zaskarżenia podjętych uchwał.

Wspólnik powinien także dokładnie zapoznać się z zawartym w zaproszeniu porządkiem obrad – bez zgody wszystkich wspólników, zgromadzenie nie będzie mogło podjąć żadnej uchwały nieobjętej porządkiem obrad z tego zaproszenia.

Podobnie ważnym elementem jest miejsce odbycia zgromadzenia. W przypadku zwołania zgromadzenia poza miejscowością będącą siedzibą spółki wszyscy wspólnicy muszą wyrazić pisemną zgodę na odbycie się takiego zgromadzenia w innym miejscu niż siedziba.

Poznaj wymagania umowy spółki

Warto przeanalizować postanowienia umowy spółki dotyczące podejmowania uchwał na zgromadzeniu wspólników. Aby skutecznie podjąć konkretną uchwałę, umowa lub przepisy mogą wymagać zachowania kworum – tj. określonej liczby wspólników obecnych na zgromadzeniu. Dodatkowo, nie zawsze do podjęcia uchwał wymagana jest bezwzględna większość głosów – należy sprawdzić, czy umowa spółki nie przewiduje innej większości, a nawet zgody konkretnego lub wszystkich wspólników na podjęcie określonej uchwały.

Nie zapomnij o zgłoszeniu sprzeciwu

Jeśli wspólnik nie zgadza się z podjętą uchwałą, może ją zaskarżyć. Do zaskarżenia uchwały nie wystarczy głosowanie przeciwko niej – konieczne jest także zgłoszenie sprzeciwu po jej podjęciu.

Wspólnik, który nie zdaje sobie sprawy z konieczności zgłoszenia sprzeciwu, może pozbawić się szansy na podważenie podjętej uchwały. Więcej na temat sprzeciwu wobec uchwały piszemy na naszym portalu Doradzamy.to w artykule: „Czy można w sposób dorozumiany zgłosić sprzeciw wobec uchwały?”

Profesjonalny pełnomocnik może pomóc

W świetle powyższych rozważań warto zastanowić się nad zwróceniem się o pomoc do profesjonalnego pełnomocnika, który może zastąpić wspólnika na zwyczajnym zgromadzeniu, bądź pojawić się razem z nim. Będzie on mógł chłodno i bez zbędnych emocji zadbać o interesy wspólnika w spółce, a także skupić się na dostrzeżeniu ewentualnych błędów w przebiegu zgromadzenia – szczególnie, gdy w spółce toczy się konflikt między wspólnikami. Więcej na ten temat, pisaliśmy w artykule na naszym portalu Doradzamy.to pt. „Emocje podczas zgromadzenia wspólników sięgają zenitu? Wyślij pełnomocnika!”

Kacper Chachurski

Przeanalizowaliśmy 750 spraw dotyczących konfliktów w spółce. Przeczytaj III wydanie raportu o sporach wspólników i sprawdź jak orzekają sądy!

Już po raz trzeci zajęliśmy się analizą orzeczeń wydanych przez polskie sądy, żeby ustalić, w jaki sposób rozstrzygają konflikty między wspólnikami. Nasza kolejna edycja raportu o sporach wspólników obejmuje aż 750 orzeczeń. Są to orzeczenia dotyczące różnych spraw związanych z konfliktami w spółkach – zaskarżania uchwał, powództw o wyłączenie wspólnika bądź rozwiązanie spółki, a nawet wniosków o udostępnienie dokumentacji spółki z o.o.

Konflikt w spółce – jaki jest czas orzekania sadów?

Nie ma spółek wolnych od ryzyka konfliktu. Nawet z pozoru błahe spory mogą stać się przyczyną poważnych problemów – część z nich uda się rozwiązać na drodze porozumienia, pozostałe zaś znajdą swój finał w sądzie. Skierowanie sprawy na wokandę może okazać się jedynym rozwiązaniem dla wspólników mniejszościowych, którzy w normalnej sytuacji mają dużo słabszą pozycję negocjacyjną. Zapoznanie się z naszym raportem o sporach wspólników pozwoli na oszacowanie, ile czasu może zająć rozpatrzenie sporu, który zostanie skierowany na drogę sądową. Wskazujemy także na inne alternatywne możliwości rozwiązania konfliktu, włączając w to arbitraż.

Jak orzekają sądy w sprawach dotyczących sporów wspólników?

Przed podjęciem decyzji o skierowaniu sprawy do sądu, warto zbadać na co sądy zwracają uwagę podczas postępowania. Nasz raport zawiera informacje o tym, jak często sądy uwzględniają bądź oddalają powództwa w określonych rodzajach spraw. Oprócz statystyk wskazanych w raporcie pomocne mogą okazać się przygotowane przez nas opisy przykładowych spraw, które niejednokrotnie zawierają istotne detale pozwalające dobrze ocenić dany stan faktyczny.

Raport o sporach wspólników – co jeszcze?

W treści raportu znajdą Państwo także nasze uwagi, które wynikają z chęci podzielenia się doświadczeniem, jakie nabyliśmy podczas analizowania rozmaitych stanów faktycznych i spraw prowadzonych przez naszą kancelarię. Uwagi te mogą okazać się przydatne wskazując na możliwość uzyskania korzystnych skutków procesowych, np. poprzez złożenie odpowiednio sformułowanego wniosku o zabezpieczenie powództwa.

Cieszymy się, że możemy dzisiaj oddać w Państwa ręce raport o sporach wspólników stworzony z myślą o dzieleniu się wiedzą z innymi. Raport jest efektem naszej wielomiesięcznej pracy badawczej. 750 orzeczeń z pewnością stanowi już istotną bazę do analiz i formułowania wniosków. W przyszłym roku będzie ona jeszcze wyższa.

Tomasz Rutkowski

Marcin Tomczak

➡ Pobierz III edycję Raportu o sporach wspólników TUTAJ⬅

Może się wydawać, że opuszczenie spółki jest tak samo łatwe jak jej założenie. Niestety, w większości sytuacji wyjście ze spółki wiąże się z koniecznością uzyskania zgody zarządu albo pozostałych wspólników, co w praktyce często całkowicie uniemożliwia jej opuszczenie. Pewien wyłom w tej sytuacji niosą przepisy wprowadzające nowy rodzaj spółki – prostą spółkę akcyjną (P.S.A.). Czy rzeczywiście jest to ważny krok w stronę poprawy sytuacji mniejszościowych wspólników?

Wyjście ze spółki – trudna sytuacja mniejszościowego wspólnika

W polskim systemie prawnym brakuje obecnie instrumentu, który umożliwiałby mniejszościowemu wspólnikowi opuszczenie spółki z jego inicjatywy, bez zgody pozostałych wspólników. Co prawda możliwe jest wytoczenie powództwa o wyłączenie wspólnika ze spółki, mogą to jednak zrobić wyłącznie pozostali wspólnicy większościowi, a nie sam wspólnik, który chce opuścić spółkę. Praktyka pokazuje, że większościowi wspólnicy rzadko decydują się na złożenie takiego pozwu, ponieważ orzeczenie przez sąd wyłączenia wspólnika wiąże się z koniecznością dokonania na jego rzecz spłaty w wysokości określonej przez sąd. Tym samym, aby uniknąć wypłaty środków pieniężnych na rzecz wspólnika, wspólnicy większościowi często decydują się na dalsze funkcjonowanie z nim w ramach spółki.

Wspólnicy mniejszościowi mają także najczęściej zablokowaną możliwość sprzedaży swoich udziałów. Umowy spółek zazwyczaj przewidują ograniczenia w zbywaniu udziałów (więcej na ten temat możesz przeczytać na naszym portalu Doradzamy.to w artykule Wspólnik jako więzień spółki. O ograniczeniach w obrocie udziałami raz jeszcze .

Ustąpienie akcjonariusza z P.S.A.

Na szczęście dla wspólników mniejszościowych, w prostej spółce akcyjnej możliwe będzie wytoczenie przez mniejszościowego akcjonariusza powództwa o ustąpienie ze spółki. Akcjonariusz chcący skorzystać z tego rozwiązania będzie musiał wykazać, że został rażąco pokrzywdzony przez pozostałych akcjonariuszy bądź przez spółkę.

Co oznacza zwrot „rażące pokrzywdzenie”? W praktyce będzie to zależało od uznania sądu. Z całą pewnością rażącym pokrzywdzeniem akcjonariusza będą wyraźne przejawy wykorzystywania jego słabszej pozycji w celu osiągania korzyści przez innych akcjonariuszy. Za rażące pokrzywdzenie może zostać uznane np. ciągłe przekazywanie przez akcjonariuszy większościowych zysku na kapitał zapasowy spółki i kumulowanie kapitału bez wyraźnego uzasadnienia gospodarczego.

Jeżeli sąd uzna powództwo za zasadne, to określi godziwą cenę, po której spółka będzie musiała kupić akcje ustępującego akcjonariusza na rachunek wszystkich pozostałych wspólników. Rozwiązanie takie z całą pewnością może nie być korzystne dla pozostałych akcjonariuszy i w niektórych sytuacjach będzie dla nich ekonomicznie uciążliwe. Za zapłatę ceny wykupu będzie odpowiadać solidarnie spółka oraz akcjonariusze.

Marcin Tomczak